
چرا باید به «نسل زد» اعتماد کنیم برای نجات ایران؟
سه سال پس از قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی و آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی»، روشن است که این رخداد صرفاً یک اعتراض خیابانی نبود، بلکه نقطهای تاریخی در تغییر پارادایم سیاسی و اجتماعی ایران بود.
سه سال پس از قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی و آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی»، روشن است که این رخداد صرفاً یک اعتراض خیابانی نبود، بلکه نقطهای تاریخی در تغییر پارادایم سیاسی و اجتماعی ایران بود.
امروز، ایران در یکی از مهمترین و حساسترین مقاطع تاریخ معاصر خود قرار دارد.
سه سال پس از قتل حکومتی مهسا ژینا امینی، و بهویژه در سایه تحولات یک سال گذشته و جنگ ۱۲ روزه، اکنون با قاطعیت بیشتری میتوان از گستردگی و تداوم فرآیندی در جامعه ایران سخن گفت که دامنه نامگذاری و در نتیجه تحلیل آن از «خیزش» و «جنبش» تا «انقلاب» در نوسان بوده است.
کنسرت سیروان خسروی، خواننده نامدار ایرانی، در محوطهای که زمانی کاخ شاه در تهران بود، به نمادی از میراث جنبش «زن، زندگی، آزادی» بدل شده است.
لارنس جی. هاس، تحلیلگر آمریکایی، در یادداشتی در وبسایت «نشنال سکوریتی ژورنال» نوشت حمله اخیر اسرائیل به رهبران حماس در قطر اقدامی مشروع و ضروری است که جهان باید از آن استقبال کند.
نسل زد با «زن، زندگی، آزادی» یک پیروزی تاریخی به دست آورد؛ پیروزیای که نه روی کاغذ، بلکه در زندگی واقعی مردم دیده میشود. آنها نشان دادند که میتوان خط قرمزهای حکومت را شکست، حتی در سختترین شرایط سرکوب.
فرزین ندیمی، پژوهشگر ارشد اندیشکده واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، در گزارشی هشدار داد با فعال شدن مکانیسم ماشه یا «اسنپبک» در تحریمهای سازمان ملل، ممکن است جمهوری اسلامی بار دیگر از ابزارهای دریایی برای فشار بر آمریکا و متحدانش استفاده کند.
سه سال پس از خیزش «زن، زندگی، آزادی»، این انقلاب نهتنها خاموش نشده، بلکه همچنان زنده است. حکومت، با وجود سرکوب، هنوز از صدای مردم و از سالگرد این خیزش میترسد. سه سال گذشته نه به استحکام قدرت حکومت انجامیده، نه به تثبیت آن؛ بلکه به فرسایش روزافزونش منجر شده است.
جنبشهای اجتماعی در گذر زمان، وضع ثابت و یکسانی ندارند. مجموعهای از عوامل و مولفهها، نیروهای حامی و همراه یک جنبش را از خود متاثر و در گذر زمان، دچار دگرگونی میکنند.
جنبش «زن، زندگی، آزادی» مدرسهای عمومی بود که میلیونها ایرانی در آن شجاعت، زبان تازه، همبستگی و روایتگری را آموختند. کلاسهایی که در زندگی روزمره ادامه دارند.
یکی از پرسشهای اساسی پس از جنگ ۱۲ روزه اخیر این است که چرا نیروی هوایی ایران در این جنگ تا این حد ناتوان و ضعیف ظاهر شد.
در جهان، قصههایی هست که فراموش نمیشوند. قصه ساداکو در ژاپن یکی از آنهاست؛ دختری کوچک که از انفجار بمب اتم جان سالم برده بود، اما سالها بعد با بیماری کشنده روبهرو شد. او باور داشت اگر هزار درنای کاغذی بسازد، شفا مییابد.
سه سال پس از خیزش مهسا، دانشگاه در ایران در منفعلانهترین وضعیت خود قرار دارد. دههها سرکوب و سوءمدیریت، دانشگاه را از هویت و کارکرد اصلیاش تهی کرده و آن را به نهادی بیروح بدل ساخته است؛ نهادی که بیش از آنکه کانون تفکر و تضارب آرا باشد، کارخانهای برای صدور مدرک است.
نشست ویژه عربی–اسلامی که این هفته در دوحه برگزار میشود، در ظاهر نمایش همبستگی منطقهای با قطر است، اما پیام اصلی آن خطاب به ایالات متحده است: واشینگتن باید از متحدانش در برابر حملات اسرائیل حمایت کند.
هفته گذشته، از ۷ تا ۱۳ سپتامبر، مجموعهای از تحولات مهم در خاورمیانه رخ داد که میتواند پیامدهای بلندمدتی برای منطقه داشته باشد. از حمله هوایی اسرائیل به قطر گرفته تا تخریب برجهای غزه، تحولات سازمان ملل و تنشهای فزاینده در روابط اسرائیل با همسایگان و متحدان.
وقتی در پاییز ۱۴۰۱ و پس از کشته شدن مهسا (ژینا) امینی، خیابانهای ایران شاهد موجی از اعتراض و خشم ملی شد، در عرصه بینالمللی نیز رخدادی بیسابقه اتفاق افتاد: تشکیل هیات حقیقتیاب توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل. این تصمیم نقطه عطفی در واکنش جهانی به سرکوب اعتراضات در ایران بود.
واینت در گزارشی از تهران پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل مینویسد فضای شهر آکنده از وحشت، سرکوب و ناامنی است؛ در حالی که ماموران «پلیس اخلاق» به بهانه جستوجوی «جاسوسان اسرائیلی» در خیابانها حضور پررنگتری یافتهاند و صدها نفر به اتهام همکاری با اسرائیل بازداشت یا اعدام شدهاند.
روزنامه والاستریت ژورنال در گزارشی تحلیلی نوشت که جنگ ۱۲ روزه اخیر میان ایران، آمریکا و اسرائیل، بسیاری از تصورات دیرینه درباره واکنش جمهوری اسلامی در برابر حملات خارجی را دگرگون کرده است.
بهگزارش رویترز، مجلس نمایندگان آمریکا روز چهارشنبه قصد داشت با یک دقیقه سکوت یاد «چارلی کرک»، فعال سرشناس محافظهکار که در جریان سخنرانی در دانشگاهی در یوتا هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد، گرامی بدارد.
در روزهای اخیر، بحث درباره احتمال وقوع جنگ به یکی از مهمترین دغدغههای مردم ایران تبدیل شده است. اظهارات ضد و نقیض مقامات رسمی، فضای جامعه را دچار نوعی سردرگمی و تعلیق کرده است.
هر سال ۱۰ سپتامبر، روز جهانی پیشگیری از خودکشی، یادآور ضرورت گفتگو و اقدام جمعی برای کاهش این بحران انسانی است. خودکشی پدیدهای چندعاملی است که تنها به مشکلات فردی محدود نمیشود، بلکه بازتاب فشارهای ساختاری، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است که سلامت روان جامعه را تهدید میکنند.
نسخه ترمیم شده «باشو، غریبه کوچک»، جشنواره ونیز امسال را به وجد آورد و جایزه بخش فیلمهای کلاسیک مرمت شده را از آن خود کرد؛ نگین درخشان سینمای ایران که بارها به عنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران انتخاب شده اما چهار سال توقیف بود و مسئولان وقت ۷۴ مورد اصلاحیه مضحک به آن دادند.